توضیحات
کتاب معراج السعاده احمد نراقیPDFتوسط وب سایت جزوه پروبرای شما عزیزان تهیه شده است ، اگر قرار باشد مهم‌ترین، ارزشمندترین و الهام‌بخش‌ترین آثاری که در زمینه‌ی اخلاق اسلامی عرضه شده‌اند را برشماریم، کتاب معراج السعاده بی‌شک یکی از آن‌هاست. اثری از ملا احمد نراقی که در واقع خلاصه و ترجمه‌ای از کتاب «جامع السعادات» نوشته‌ی پدر وی است.
البته این کتاب حاوی الحاقات مهمی است که توسط ملا احمد نراقی به اثر مرجع اضافه شده‌اند. کتاب حاضر به مباحث مهمی می‌پردازد و باید گفت که برای جامعه‌ی اسلامی، اثری مرجع محسوب می‌شود.
درباره‌ی کتاب معراج السعاده احمد نراقی
از جمله آثاری که در میان جامعه‌ی اسلامی از شهرت، آوازه و اهمیت والایی برخوردار هستند، می‌توان به کتاب معراج السعاده اشاره کرد. کتابی که می‌خوانید در واقع ترجمه‌ی فارسی ملا احمد نراقی از اثر پدر خود محسوب می‌شود.
یعنی ترجمه‌ی فارسی کتاب «جامع السعادات» که در اصل به زبان عربی و توسط پدر نویسنده، ملا مهدی نراقی، به نگارش درآمده است. کتاب معراج السعاده به مباحث و مسائل گوناگونی می‌پردازد و با بخش‌هایی که خود ملا احمد نراقی به آن اضافه کرده، به اثری مرجع، الهام‌بخش و جریان‌ساز در میان کتب اسلامی تبدیل شده است.
این کتاب در قرن سیزدهم هجری در تهران منتشر شد و از آن زمان، به اثری مناسب جهت تأمل و تعمق در باب اخلاق اسلامی تبدیل گشت.
درست است که این کتاب ترجمه و خلاصه‌ای از جامع السعادات به اضافه‌ی بخش‌هایی الحاقی و جدید است، اما صاحب‌نظران و کارشناسان باور دارند که این دو کتاب به‌طور کلی در فرم، ساختار و شیوه‌های نگارشی با یکدیگر تفاوت‌های قابل توجهی دارند.
در واقع، کتاب معراج السعاده یک رونوشت ساده از اثر پیشین نیست؛ بلکه یک کتاب کامل و واجد هویتی مستقل است که باید فراتر از یک ترجمه‌ی صرف در نظر گرفته شود یا مورد تحلیل قرار گیرد.
حال با در نظر گرفتن چنین مواردی به جهان این کتاب وارد می‌شویم. باید بگوییم که به‌واقع این ملا احمد نراقی‌ست که باید به‌عنوان مؤلف کتاب معراج السعاده مورد ارزیابی قرار گیرد.
همچنین پژوهشگران در بررسی‌های انجام‌شده به این نتیجه رسیده‌اند که آرای طرح‌شده در این کتاب، تماماً از جهان‌بینی و نگرش خود ملا احمد نراقی زاده شده است.
کتاب معراج السعاده در باب درمان و مقابله با فسادهای اخلاقی است. کتاب، نگاه مشخصی دارد و به ذکر این نکته می‌پردازد که برای رویارویی با مجموعه کنش‌هایی که تحت‌عنوان رذایل اخلاقی تعریف می‌شوند، باید کنش‌های معکوس و متضاد با آن‌ها را انجام داد. در واقع، استراتژی و شیوه‌ای که ملا احمد نراقی در این کتاب معرفی می‌کند، ساده، منطقی و عملی است.
او باور دارد که تنها با رجوع به معکوس این رذایل اخلاقی‌ست که می‌توان فضیلت‌های مختلف و نجابت را جایگزین کرد. ملا احمد نراقی باور دارد که برای هر فضیلتی یک مرز مشخص وضع شده است که با اتکا به آن محدودیت تعیین‌شده، می‌توان به آرامش درونی دست یافت.
در واقع اگر ما در مورد فضیلت‌ها حریص باشیم، به رذیلت دچار می‌شویم و اگر در مورد آن‌ها حد معین را رعایت کنیم، به اعتدال و تناسب دست می‌یابیم.
یکی از دیگر راهکارهایی که ملا احمد نراقی در کتاب معراج السعاده به آن پرداخته، از میان برداشتن تمامی موانعی‌ست که احتمال دارد ما را به رذیلت اخلاقی دچار کنند.
در واقع، پیش از آنکه فرد مسلمان تصمیم بگیرد با اعمال معکوس و متضاد به مقابله با رذایل اخلاقی بپردازد، باید با خود عوامل، پیش‌زمینه‌ها و موانع آشنایی کامل پیدا کند و آن‌ها را از میان بردارد.
در همین راستا، فرد مسلمان باید نسبت به نفس خود شناخت پیدا کند، چون به باور ملا احمد نراقی، تنها با خودآگاهی نسبت به نفس است که می‌توان به قدرت الهی پی برد.
به باور این عالم، شخص مسلمان باید از ارزش‌های دنیوی و اخروی آگاه باشد، بداند کدام یک از آن‌ها برایش مفید هستند و در برابر رذایل اخلاقی نیز از خود مراقبت کند.
با اتکا به راهکارهای اشاره‌شده، ملا احمد نراقی در کتاب معراج السعاده به برشمردن انواع رذایل اخلاقی می‌پردازد؛ اینکه چگونه و به‌واسطه‌ی چه عواملی شکل می‌گیرند، به چه روش‌هایی توجه فرد مسلمان را به‌خود جلب می‌کنند و این فضیلت‌های افراطی چه نقشی در آخرت شخص مسلمان ایفا می‌کنند.
پس از آنکه این بخش عنوان شد، مؤلف به شرح این واقعیت می‌پردازد که مخاطبان کتاب با به‌کارگیری چه تصمیمات و کنش‌هایی باید روح و درون خود را پالایش کنند و از هرگونه مشکل احتمالی خود را نجات دهند.
یکی از بخش‌های کتاب معراج السعاده، در ارتباط با مشاهده‌ی قدرت پروردگار در کره‌ی زمین است. ملا احمد نراقی ابتدا به بررسی و تشریح خصیصه‌های کوه‌ها، شگفتی‌های خلقت در درختان و همچنین انواع گیاهان و فوایدی که دارند می‌پردازد.
او همچنین دست به نگارش توصیفاتی در باب عظمت، زیبایی و شگفتی آسمان‌ها می‌زند و به جزئیاتی که در آفرینش هستی وجود دارد می‌پردازد. وی علاوه‌بر بررسی خصیصه‌های طبیعت، در مورد سازوکارهای بدن انسان و عملکرد هر عضو از بدن نیز مطالبی را به مخاطبانش ارائه می‌کند.
همان‌طور که اشاره شد، برای ملا احمد نراقی شناخت فرد از نفس، اهمیت بالایی دارد. در واقع، نویسنده‌ی کتاب معراج السعاده باور دارد که با شناخت نفس، تازه همه چیز آغاز می‌شود.
وی به مخاطبان کتاب هشدار می‌دهد که تنها با آگاهی از نفس است که می‌توان به درجات عرفانی و متعالی دست یافت و دریافت مهر خداوند تنها با تسلط بر نفس ممکن است.
به همین جهت، در کتاب معراج السعاده به‌طور مفصل به مبحث نفس پرداخت می‌شود و این مسئله از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار می‌گیرد.
همچنین گفتنی‌ست که ملا احمد نراقی در کتاب خود، در ارتباط با روزهای پیش از پایان زندگی و پذیرفتن مرگ نیز مطالبی را ارائه می‌کند. وی در بخش پایانی کتاب معراج السعاده، راهکارهایی برای حفظ سلامت اخلاقی در آخرین لحظات زندگی ارائه می‌دهد.
او مطالب خود در این بخش را با ترس انسان از مرگ آغاز می‌کند. با پرداختن به این موضوع، او بار دیگر خصیصه‌ی نعمت‌های دنیوی و اخروی را یادآور می‌شود. نراقی در باب این واقعیت می‌نویسد که ترس از مرگ و نزدیک شدن به آن، موجب شکل‌گیری احساسات و افکار به‌خصوصی در انسان می‌شود.
امیالی که باعث می‌شوند بار دیگر موانعی تازه در برابر تعادل اخلاقی شخص مسلمان قرار گیرند. ملا احمد نراقی در کتاب معراج السعاده، در باب این برهه از زندگی انسان هشدار می‌دهد و راه‌حل‌های کاربردی خود را تشریح می‌کند.
باید گفت که صاحب‌نظران، کارشناسان و متفکران دینی، در دوره‌ها و موقعیت‌های مختلف به تحسین این کتاب پرداخته‌اند. این اثر از دید بسیاری از علما، از جمله شیخ عباس قمی، برترین کتابی‌ست که در زمینه‌ی اخلاق و اخلاق اسلامی به زبان فارسی منتشر شده است.
کتاب معراج السعاده تاکنون بارها مورد بررسی قرار گرفته و توسط علمای بزرگی در قرون مختلف تدریس شده است. در حال حاضر از این کتاب که بنابر اسناد تاریخیِ به‌دست‌آمده، اولین‌بار در سال 1265 در تهران منتشر شده است، نسخه‌های متفاوتی وجود دارد.
کتاب معراج السعاده تألیف ملا احمد نراقی، بارها به تجدید چاپ رسیده و نسخه‌ی حاضر از آن را نشر جمال به انتشار رسانده است.
برشی از کتاب معراج السعاده احمد نراقی می‌خوانیم
اجسام فلکیّه اگرچه بنا بر قواعد حکما، صاحب نفوس مجرده هستند، اما آن‌ها را از اوصاف متضاده و طبایع مختلفه خبری نیست، منازل هولناک و راه‌های خطرناکی طی نکرده‌اند، و سنگلاخ‌های نزاع و جدال قوا را از پیش برنداشته‌اند، و بار گران تقلب در اطوار نقص و کمال را بر دوش نکشیده‌اند.
و زهر جانگزای انقلاب صفات و احوال را نچشیده‌اند، و بر خلاف انسانند که چون به مرتبه‌ی کمال رسد، احاطه به جمیع مراتب نموده، و سیر در طورهای مختلفه کرده، و عالَم جماد و نبات و حیوان و ملائکه را در نوردیده، و به مرتبه‌ی «مشاهده‌ی وحدت» برسد.
پس انسان نسخه‌ای است جامع مُلک و ملکوت، و معجونی است مرکّب از عالَم امر و خلق. حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرماید که: «حق سبحانه و تعالی مخصوص گردانید ملائکه را به عقل، و ایشان را بهره از شهوت و غضب نداد.
و مخصوص ساخت حیوانات را به شهوت و غضب، و آن‌ها را از عقل بی‌نصیب کرد. و مشرّف گردانید انسان را به همه‌ی این‌ها. پس اگر شهوت و غضب را مطیع و منقاد عقل گردانَد، افضل از ملائکه خواهد بود؛ زیرا خود را به این مرتبه رسانیده با وجود منازعه، و ملائکه را منازع و مزاحمی نیست.»
فهرست مطالبکتاب معراج السعادهاحمد نراقی
- نگاهى به زندگانى عالم فرزانه مرحوم ملاّ احمد نراقى
- تولّد و تحصیلات
- فرزندان مرحوم نراقى
- رسالت اجتماعىِ(مرجع با بصیرت)
- اوضاع سیاسى ایران
- حکم جهاد
- در سنگر جهاد
- در جبهه فرهنگى
- مقابله با حاکمان جور
- اساتید مرحوم نراقى
- شاگردان او
- تألیفات مرحوم نراقى
- پویایى در اندیشه
- ولایت مطلقه فقیه
- عدالت حاکمان
- زهد مثبت
- رحلت
باب اوّل
- در بیان بعضى مقدمات نافعه، از بیان حالات نفْس
- و منفعت فضایل اخلاق و مضرّت رذایل آن
- فصل اوّل: شناختن نفْس، مقدّمه شناخت خدا
- تأثیر شناختن نفْس در تهذیب اخلاق
- فصل دوم: ترکیب انسان از جسم و نفْس
- فصل سوم: راه شناختن نَفْس
- فصل چهارم: حقیقت و ماهیّت آدمى
- فصل پنجم: سِیر به عالَم بالا با جنبه روحانى
- فصل ششم: لذّت و اَلَم جسم و روح
- فصل هفتم: مفاسد بیمارى نفْس و فواید صحّت آن
- علم بدون تزکیه، علم نیست
- توجّه به صحّت جسم و غفلت از صحّت روح
- فصل هشتم: حصول مَلَکات نَفْسانیّه به تکرار اعمال
- فصل نهم: فایده علم اخلاق و برترى آن بر سایر علوم
- فصل دهم: تهذیب اخلاق و ثمره آن
- سعید مطلق کیست؟
باب دوم
- در سبب انحراف اخلاق از جاده پسندیده
- و حصول اخلاق ذمیمه و بیان قواى نفْس انسانى
- فصل اوّل: قواى چهارگانه و تبعیّت سایر قوا از آن‌ها
- چهار سرهنگ
- قوّه عاقله
- فصل دوم: لذّت و اَلَم قواى چهارگانه
- منحصر نبودن لذّات در لذّات جسم
- سعى در استیلاى قوّه عاقله بر سایر قوا
- فصل سوم: قواى چهارگانه، سرمنشأ نیکى‌ها و بدى‌ها
- فصل چهارم: قوّه عقلیّه ادراکِ کلیّات مى‌کند ، و قوّه وهمیّه ادراکِ جزئیّات.
- فصل پنجم: کارفرمایى قواى چهارگانه
- فصل ششم: اجناس صفات رذیله
- فصل هفتم: مقابلِ هم بودنِ صفات فاضله و اوصاف رذیله
- فصل هشتم: مشتبه شدن صفات رذیله به صفات حَسَنه
باب سوم
- در بیان محافظت اخلاق حمیده از بیرون رفتن از حدّ اعتدال، و معالجات
- فصل اوّل: حفظ تعادل اخلاق حمیده
- شباهت علم اخلاق به علم طب
- فصل دوم: مقدّمات تزکیه نفْس
- فصل سوم: تشخیص امراض نفسانى
- اسباب امراض نفسانى
- راه معالجه امراض نفسانى
باب چهارم
- در تفصیل انواع اخلاق و بیان شرافت فضایل و کیفیّتِ اکتسابِ هر یک،
- اخلاق حسنه و ذمیمه، و فواید و مفاسد آن‌ها
- مقام اوّل
- عدالت
و …
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.