توضیحات
کتاب در آخرین روزهای رضا شاه ریچارد ا. استوارت PDF توسط وب سایت جزوه پرو برای شما عزیزان تهیه شده است ، این کتاب ترسیم‌کنندهٔ مجموعه رخدادهای شگرفی است که درنهایت منتهی شدند به درگیری عمیق امریکا در امور ایران به وقوع پیوست.
معرفی کتاب در آخرین روزهای رضا شاه ریچارد ا. استوارت :
آغاز روایت مرور سریع فراز و نشیب رقابت‌های بریتانیا و روسیه است بر سر ایران، از دوران پتر کبیر تا جنگ جهانی دوم. اواخر سال 1941 متفقین در تمامی جبهه‌ها مقهور نیروهای محور شده بودند.
ازاین‌رو، دول بریتانیا و شوروی برای ممانعت از پیروزی آلمان، ستیز بر سر کنترل خلیج‌فارس را به تعلیق درآوردند و مشترکاً به ایران بی‌طرف یورش بردند.
درنتیجه رضاشاه خلع شد، منابع حیاتی نفت در خلیج‌فارس محفوظ ماند و راهی اساسی گشوده شد برای انتقال کمک‌های نظامی به شورویِ تحت محاصره. ریچارد ا. استوارت همچنین چگونگی انتقال تاج و تخت به محمدرضا پهلوی را شرح می‌دهد و وقایعی را که سر آخر به تقابل امریکا و شوروی در ایران انجامید.
این اثرِ مستند و دقیق پرسش‌های حقوقی و اخلاقی مهمی را طرح می‌کند در مورد اقدامات متفقین و سرنوشت کشوری که در یک بازی ژئوپلیتیک عظیم گرفتار شد.
ايران در 4 سپتامبر (13 شهريور)1318 بي طرفي خود را اعلام داشت اين در حالي بود كه ايران روابط تجاريش را با المان همچنان ادامه مي داد در ابتداي جنگ به دليل اتحاد المان با شوروي نگراني از نفوذ شوروي در ايران و سلطه بر مناطق نفتي جنوب براي انگلستان وجود داشت.
لذا انگلستان با فرانسه طرح بمباران چاههاي نفت قفقاز را در سر داشت ولي با حمله المان به فرانسه و درگيري انگليس با المانها در منطقه مديترانه انگليسي ها براي دو جبهه اي نشدن جنگ از اين كار خودداري كردند.
در ابتداي جنگ خط مشي هيتلر در برابر ايران بر اين بود تا نفوذ انگليس را در ايران از ميان بردارد يا كاهش دهد نفوذ المانها را در ايران افزايش دهد توجه استالين را از بالكان متوجه ايران وخاورميانه نمايد.
معرفی ریچارد ا. استوارت :
ریچارد ا. استوارت سرگرد نیروی دریایی امریکا و کارشناس مسائل اطلاعاتی و مخابرات است. وی در سال 1973 از آکادمی نیروی دریایی فارغ‌التحصیل شده و سپس از دانشگاه جورج‌تاون درجهٔ فوق‌لیسانس در رشتهٔ حکومت دریافت داشته است.
تاکنون مقالات متعددی دربارهٔ مسائل سیاسی و نظامی در نشریات حرفه‌ای از قبیل مجلهٔ دانشگاه جنگ، نشریهٔ نیروی دریایی، نشریهٔ بین‌المللی نیروهای مسلح و مجلهٔ تفنگداران دریایی امریکا منتشر کرده است و این نخستین اثر پژوهشی اوست.
برشی از کتاب در آخرین روزهای رضا شاه ریچارد ا. استوارت :
چرچيل طي پيامي به استالين علت اشغال را اين جور بيان ميكند :
هدف ما در ورود به ايران حتي بيش از حفظ مناطق نفت خيز بدست اوردن راه ارتباطي ديگري به كشور شما بود كه به اساني نتواند قطع شود بدين منظور بايد راه اهن از خليج فارس تا بحر خزر را توسعه دهيم و مطمئن شويم به خوبي كار مي كند ما به پيشقراولان خود دستور داده ايم به پيشروي ادامه دهند و در نقطه ما بين همدان و قزوين با نيروي شما دست در دست بگذارند در اين لحظه بهتر است وارد تهران نشويم زيرا انچه طالب هستيم راههاي ارتباطي است ما در حال ساختن يك پايگاه عظيم در بصره هستيم واميدواريم ان را به يك بندر مجهز در ابهاي گرم براي پذيرفتن تجهيزات امريكايي تبديل كنيم كه مطمئناً به منطقه خزر و ولگاه خواهند رسي
براي حفظ پالايشگاه نفت ابادان نياز به غافلگيري بود و لذا انگليسي ها بدون اطلاع دولت ايران به طور ناگهاني اقدام كردند
يكي از افسران انگليسي در رابطه با المانيها در ايران : پاكسازي المانها در ايران براي دفاعه از هند ضرورت عاجل دارد اگر اين امر صورت نگيرد ممكن است وقايعي همانند انچه در عراق (كودتاي رشيد عالي گيلاني)رخ داد و همين چندي پيش ان را به سختي فيصله داده ايم از نو تكرار شود ضرورت است كه به روسها در ايران هم دست شويم واگر حكومت فعلي ايران حاضر به ايجاد تسهيلات جهت اينم امر نباشد بايد جاي به حكومتي بدهد كه چنين كند در حالي كه هنوز نتيجه جنگ روسيه و المان روشن نيست بايد براي نيل به اين هدف ممكن از شديدترين فشار ممكن استفاده شود.
خطر پيشروي المانها كه به ناحيه قفقاز برسند و ايران نيز با انها همدستي كند و فرودگاههاي خود را در اختيار انان قرار دهد
لذا فشار به ايران براي اخراج المانها و سپس تحويل المانها به نيروهاي انگليس براي امتحان رضا شاه در همدلي و همراهي با سياستهاي الملن بود …
سر هوراس سيمور دستيار وزير خارجه معتقد بود در مقايسه با امنيت نفت به جنوب ايران براي دولت بريتانيا فعاليتهاي نازيها در ايران از اهميت ناچيزي برخوردار است و مي گفت تا زماني كه روسها كنترل كامل قفقاز را در دست دارند و نيروههاي قفقاز را انها نيز بر جاي است خطري بيش از انچه تا قبل از اغاز جنگ حوزه هاي نفتي انان را تهديد مي كرد مطرح نشده است اگر روسها قفقاز را از دست بدهند تهديد منابع نفت جنبه عاجل مي يابد وتنها در اين صورت است كه ايا المانها از ايران خارج شده اند يا نه مطرح مي شود .از اين رو معتقد بود دور از عقل است كه به استناد حضور المانها در مقام تهديد ايرانيان براييم.
عدم تصميم سريع در مورد تحويل المانيها وتعلل به خرج دادن و مقاله منتشر شده در روزنامه اطلاعات مبني بر ادامه روابط سياسي با المانها نشان گر همدلي رضا شاه با المانها بود . از اين رو انگليس وشوروي تصميم به اشغال پايتخت گرفتند.
نگراني مسكو از المانيها در ايران : نويسنده ذكر ميكند مسكو واقعاً نسبت به جاسوسان الماني كه اطلاع داشت در مناطق شمالي ايران فعاليت مي كنند حساسيت به خرج مي داد واز ناحيه اسيب پذير قفقاز در اين باره احسالس خطر مي كرد
نويسنده معتقد است مقاصد شوروي در ايران از ابتدا گسترده تر و موذيانه تر از انگليس وامريكا بود تمايل شوروي به كنترل بر ايران از دلايل استراتژيكي و عقيدتي ناشي مي شد ايران مي توانست براي ان كشور منابع عظيم نفت و راه به سوي اقيانوس ها ي باز را تامين كند همچنينئ كنترل بر ايران مي توانست مرزهاي حياتي واسيب پذير اتحاد جماهير شوروي را بيشتر حفظ نمايد افزون بر ان ايران يك پايگاه ممتاز براي عقايد كمونيستي در خاورميانه به شمار ميرفت و اعتماد و ساده لوحي متفقين نسبت به شوروي كه به قول وقرارهايش پاي بند است انگيزهه هاي اشغال را تشكيل مي دادند.
عوامل اشغال سريع ايران توسط دولت هاي متفق :
- عدم سازماندهي نيروههاي نظامي
- بي لياقتي فرماندهان
- نارضايتي مردمي عدم رو.حيه در ميان سربازان
- نابرابري در امكانات وتعداد نيروهاي ايراني در مقابل نيروههاي انبوه نظامي و مدرنيزه شوروي وانگليس عدم تصميم گيري قاطع رضا شاه مبني بر جنگ يا اتش بس
- جدي نگرفتن تهديدات متفقين . غير منتظره بودن حمله به ايران
- مواجه بودن در دو جبهه در يك زمان واحد نداشتن پيشتيباني موثر از طرف دولتهاي خارجي از ايران
- تاييد غير صريح حمله به ايران از طرف روزولت .همدستي برخي عواملداخلي با نيروههاي بيگانه
نارضايتي مردم : در يك مورد چند جوانت ايراني در برابر مجسمه شاه مي گذشتند يكي از انان ايستاد به مجسمه شاه سوار بر اسب نگريست وفرياد زد پدر سوخته ،تو پولهاي ما را دزديدي با قند وشكر ما ليات بستي مجبورمكان كردي در ارتش تئو خدمت كنيم و اكنون ما را به بيگانگان فروختي وانگاه تفي به مجسمه انداخت.
استعفاي رضا شاه : نظر به اين كه من همه قواي خود را در اين چند سال مصروف امور كشور كرده وناتوان شدم حس مي كنم كه اينك وقت ان رسيده است كه يك قوه و بنيه جوانتري به كارهاي كشور كه كه مراقبت دائم لازم دارد بپردازد وبنابراين امور سلطنت را به وليعهد و جانشين خود تفويض نموده و از كار كناره نمودم .
نصيحت به وليعهد : مراقب باش پسرم مقاوت نكن ، ما وهمه دنيا با طوفاني روبه رو شده ايم كه عظيم تر از هر يك از ماست سرت را خم كن وبگذار طوفان بگذرد .
خوشحالي انگليسي ها : نخست وزير انگليس طي گزارشي به مجلس عوام گفت ما با هماهنگي نزديك با متفق روسي خود عوامل بد خواه را از تهران ريشه كن كرديم ديكتاتور را بيرون كرديم وبه تبعيد فرستاديم وبه جاي او پادشاهي را نشانديم كه قول داده است مجموعه اي از اصلاحات و ترميم ها را كه بسيار دير شده و سخت مورد نياز است انجام دهد .
وقتي خبر پيش روي انگليسي ها به رضا شاه رسيد فهميد بايد استعفا بدهد به پسرش محمد رضا گفت: چون به عنوان يك مرد قوي و يك پادشاه مستقل مشهور شده كه هميشه به نفع كشورش اقدام مي كرده است هرگز نمي تواند همانند يك پادشاه كشوري اشغال شده حكومت كند و پرسيد تصورش را بكن ايا من مي توانم از يك سروان كوچك انگليسي يا روسي دستور بگيرم.
راز موفقيت رضاه بنا به ادعاي خودش : راز موفقيتم اين بوده كه هرگز با كسي مشورت نكردم وبه جاي اين كار مسائل را با ارامي وبي علاقگي ظاهري مورد مطالعه قرار ميدادم ولي از زمانب كه با شوراي عالي جنگ در مورد حمله به عراق به مشورت پرداختم وضع تغيير كرد.
سرريدر بولارد در پاسخ به اين كه اشغال ايران موجه بود مينويسد هيچ پاسخ قطعي ونهايي نمي توان داد .چرچيل مي نويسد داوري نهايي به عهده وجدان ادمي است وقضاوت برعهده تاريخ است.
چرچيل گفت: داور نهايي وجدان خود ماست ما براي اعاده حاكميت و حراست از ازاديهاي كشورهاي كوچك مبارزه مي كنيم شكست ما به معناي سراغاز عصر توحش است هنگامي كه براي حقوق و ازاديهاي كشورهاي كوچك مبارزه مي كنيم شكست ما به معناي سراغاز عصر توحش است هنگامي كه براي حقوق و ازاديهاي ملل كوچك مبارزه مي كنيم انها خود نمبايد مانع از ازاديهاي عمل ما شوند عبارت قانون نبايد در مواقع ضرورتهاي تام مانع از عملكرد كساني گرد كه خود را وقف حفاظت از قانون كرده اند.
درست ومعقول نيست كه از يك سو قدرتي متجاوز با پايمال كردن تمام قوانين مزايايي كسب كند و از سوي ديگر با تظاهر به دفاع از حريم قوانين مورد احترام مخالفانش بر امتيازات ديگري دست يابد در واقع بيش از انكه قانون مداري راهنماي ما باشد بايد انسانيت را به عنوان راهنماي عمل مد نظر قرار دهيم.
ايدن نيز معقد بود : انچه بايد فوراً انجام دهيم تمركز قواست اگر هنگامي كه اين نيروها متمركز شوند هنوز با ايرانيان مشغول بحث وگفتگو در مورد خروج المانيها بوديم اين باعث تقويت مذاكراتمان خواهد شد اگر در يك مرحله بعدي فروپاشي قدرت روسها درذ قفقاز موجب ان شود كه جريان نفت مستقيماً در مخاطره افتد انگاه مي توانيم براي تصرف حوزه هاي نفتي مستقياً وارد عمل شويم.
در گزارش كراست ويت به وزارت امور خارجه امده است ايا بهتر ان نيست كه خود اشكارا قدم پيش نهيم وصادقانه بگوييم ناچاريم تا زماني كه جنگ ادامه دارد خود مواظبت از حوزه هاي نفتي را به عهده گيريم وبراي تضمين كاركرد راه اهن مطابق با نيازهايمان اقدامات ويژه اي مبذول داريم ايم مسئله را نيز نمي توئانيم از ذهن دور كنيم كه تبديل (مسئله المانها) به يك مسئله عمده اشتباهي بيش نيست به عقيده من حتي اگر شاه تك تك انهاذ راد نيز از كشور بيرون كند هنوز هم واقعاً راه به جايي نبرده ايم.
در پايان نويسنده در جواب اين كه ايا حمله به ايران قابل توجيه است يا نه؟معتقد است مسئله مبهم وگيج كننده است در يك طرف دولتهايي هستند كه براي مقابله با تهديدات كه كمر به نابودي انها بسته اند با محدوديتهايي مواجهند كه ناچارند حكومتهاي دولتهاي ديگر را سلب كنند واز طرف ديگر اين نوعي تجاوز به حقوق وحاكميت دولتهاي كوچك است بنابراين حمله به ايران يك نمونه كلاسيك وضع دشوار اخلاقي ملتهاي دمكرات را نشان مي دهد كه ضمن تلاش براي زنده ماندن در برابر رژيم هايي كه كمر به نابودي انها بستهاند مرتكب اعمالي نسبت به ملل كوچك ميشوند كه قابل توجيه نيست.
دلايل اشغال از ديدگاه رهبران كشورهاي مهاجم : در اين كتاب بيان شده كه استالين براي حمله به ايران دليلي را لازم نمي داند چرا كه به قوانين بين المللي اعتقاد چنداني ندارد و در پي گسترش انقلاب سوسياليستي است.
چرچيل دلايل اشغال راقويتر از جنبه اخلاقي اشغال مي داند: در كنار اين چرچيل بهره برد از موافقت تلويحي روزولت زيرا اقتدار اخلاقي و قدرت اقتصادي امريكا مانع از اشغال مي شد ولي روزولت انقدر در خواستهاي دولت ايران را بي جواب گذاشت و علناً به اشغال ايران صحه گذاشت.
📙💌 فایل های پیشنهادی جزوه پرو :
دانلود کتاب ما هم در این خانه حقی داریم حمید احمدی PDF
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.