معرفی خسرو روزبه
پست معرفی خسرو روزبه ، توسط سایت دانلود کتاب برای شما عزیزان تهیه شده است. خسرو روزبه استاد دانشکدهی افسری، نویسنده، مترجم، ریاضیدان و یکی از اعضای اصلی حزب توده بود که با انتشار کتابهایی مانند «اطاعت کورکورانه» و «فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی و اقتصادی و سیاسی» به شهرت رسید و سرانجام نیز بهخاطر فعالیتهای سیاسی خود علیه حکومت پهلوی تیرباران شد.
از یکسو برخی مبارزان چپ این نویسندهی ایرانی را قهرمان میخوانند، اما از سوی دیگر بعضی مورخان و آزادیخواهان نیز بهخاطر شبههی جدی دستداشتن او در قتل محمد مسعودِ روزنامهنگار، روزبه را یک جنایتکار میدانند.
زندگینامه خسرو روزبه
خسرو روزبه (Khosro Roozbeh) یکم شهریورماه سال 1294 خورشیدی در روستای سامن از توابع شهرستان ملایر به دنیا آمد. او از همان کودکی هوش و استعداد خارقالعادهای در علم ریاضیات از خود نشان میداد؛ تا آنجا که در نوجوانی توانست یک معادلهی درجهچهارم را حل کند.
این نویسنده پس از اتمام دورهی دبیرستان به دلیل نداشتن تمکن مالی خانواده، نتوانست برای ادامهی تحصیل در رشتهی ریاضیات وارد دانشکدهی علوم شود و بهناچار دنبالهروی راه پدر شد و ورود به ارتش را انتخاب کرد. روزبه ابتدا در سال 1313 وارد یک دبیرستان نظامی در شهر کرمانشاه شد و دو سال بعد از آن، در دانشکدهی افسری تهران پذیرفته و راهی پایتخت شد.
سیر نویسندگی خسرو روزبه
خسرو روزبه خیلی زود به دلیل نبوغش در ریاضیات موردتوجه افسران دانشکده قرار گرفت و به واحد توپخانه منتقل شد. او همزمان در دانشکدهی مهندسی دانشگاه تهران نیز ثبتنام کرد و در رشتهی مهندسی مکانیک فارغالتحصیل شد. این نویسنده و کمونیست مشهور در تاریخ ایران در زمان حضور در واحد توپخانهی دانشکدهی افسری، یازده عنوان کتاب در زمینههایی همچون آموزشهای نظامی، تسلیحات، تاریخ جنگ، شطرنج و پرتابه (بالستیک) را به نگارش درآورد.
از جملهی این آثار میتوان به کتابهای «خودآموز شطرنج»، «بالستیک خارجی»، «نقشهی قنداق» و «آموزش پیاده: اصول علمی تیراندازی ادوات سبک بر علیه هدفهای متحرک» اشاره کرد. در همین دوره بود که خسرو روزبه از طریق یکی از اساتید خود در دانشکدهی افسری به نام سرهنگ محمدعلی آذر – که کمونیستی پرشور بود – با مبانی و اصول اولیهی مارکسیسم آشنا شد.
خسرو روزبه پس از اشغال ایران به دست ارتش متفقین در شهریورماه 1320 و در زمان تشکیل حزب توده، بهصورت مخفی بهعضویت تشکیلات این حزب کمونیست درآمد و بهعنوان یکی از اعضای کمیتهی رهبری مخفی آن انتخاب شد. این نویسنده کمی بعد از پایان اشغال ایران در سال 1324 و تصمیم حزب توده مبنی بر تعطیلشدن شاخهی نظامی حزب، «سازمان افسران آزاد ایران» را تشکیل داد و به این ترتیب زندگی مخفی خود را آغاز کرد. او در همین دوره به نوشتن مقالات سیاسی و فلسفی روی آورد و چندی بعد نیز کتاب مشهور «اطاعت کورکورانه» را در نقد سلطنت استبدادی و دیکتاتوری رضاشاه منتشر کرد.
خسرو روزبه در این زمان به چنان شهرتی رسیده بود که یک روزنامهی بریتانیایی او را «لنین ایران» خواند. او در این دوره به سراغ ترجمهی آثار فلسفی و ادبی نیز رفت و آثاری همچون «بازی عشق و مرگ» اثر رومن رولان و «خودآموز زبان روسی» را به زبان فارسی برگرداند. فعالیتهای سیاسی این نویسنده در دههی 1320 منجر به این شد که او سه بار دستگیر و بازداشت شود؛ البته روزبه در هر سه مرتبه با موفقیت از زندان گریخت و مبارزات خود علیه حکومت شاه را ادامه داد.
خسرو روزبه سرانجام در تابستان سال 1336 و با خیانت یکی از همقطارانش در سازمان افسران لو رفت و پس از یک درگیری مسلحانه در حوالی خیابان سیروس تهران، زخمی و بازداشت شد. این نویسنده تا چندماه بعد از بازداشت، تحت بازجوییهای شدیدی قرار داشت و سرانجام در سپیدهدم 21 اردیبهشتماه 1337 بهشکل مخفیانه در زندان قزلقلعه تیرباران شد.
بهترین کتابهای خسرو روزبه
کتاب اطاعات کورکورانه، مشهورترین اثر خسرو روزبه، این نویسندهی کمونیست به شمار میرود که در آن، با نگاهی انتقادی دورهی سلطنت رضاشاه را مرور کرده و آن را دوران دیکتاتوری و انحطاط ملت ایران میخواند. او در این اثر تحلیلی، ضمن انتقاد از سیاستهای استعماری بریتانیا، این کشور را عامل اصلی برتختنشستن رضاشاه میخواند و با اشاره به فقر، بدبختی و فلاکت مردم در روستاها و مناطق محروم ایران، تلاش میکند که از سیاستهای حکومت کمونیستی شوروی در قبال این کشور دفاع کند.
کتاب خودآموز شطرنج، از اولین کتابهای آموزشی منتشرشده دربارهی این رشتهی ورزشی است که خسرو روزبه به دلیل علاقه و تبحر خود در شطرنج دست به نگارش آن زد. این نویسنده که پیشتر، در سال 1319 نیز کتابی دربارهی شطرنج را از آندره شرن، قهرمان مشهور فرانسوی ترجمه کرده بود، در این اثر تلاش میکند شیوهها و ابداعات ویژهی این حوزه و درعینحال متدهای بینالمللی این بازی را با زبانی شیوا و ساده به مخاطب آموزش دهد.
کتاب بازی عشق و مرگ (Le Jeu de l’amour et de la mort) اثر رومن رولان، نمایشنامهای مشهور از این نویسندهی فرانسوی است که اولینبار خسرو روزبه آن را به زبان فارسی برگرداند. این اثر رمانتیک، ستایشی رشکبرانگیز از مفهوم عشق و وفاداری است و نویسنده در آن، با بهتصویرکشیدن یک مثلث عشقی در هنگامهی انقلاب فرانسه، نمود عینی مفهوم آزادی، برابری و برادری را به مخاطبان خود نشان میدهد.
کتاب فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی و اقتصادی و سیاسی، یکی از آثار مهم خسرو روزبه در توضیح مفاهیم علومانسانی است. نویسنده در این اثر تئوریک، رایجترین و مهمترین واژهها و اصطلاحات مرسوم در علوم سیاسی، اقتصاد، جامعهشناسی و فلسفه را بهصورت علمی تشریح میکند. این اثر در اوایل دههی 30 خورشیدی به چاپ رسید و بهعنوان یک مرجع و دائرهالمعارف سیاسی و فلسفی موردتوجه و استقبال قرار گرفت.
سبک نگارش و دیدگاههای خسرو روزبه
خسرو روزبه دارای مشی کمونیستی بود و از سیاستهای اتحاد جماهیر شوروی حمایت میکرد. این نویسنده یکی از مخالفان سرسخت حکومتهای پهلوی اول و دوم به شمار میرفت و درعینحال بهخاطر نبوغش در ریاضیات، در سازماندهی فعالیتهای تشکیلاتی و حزبی بسیار موفق بود. او همچنین یکی از مخالفان جدی استعمار بریتانیا در ایران بهشمار میرفت و در اغلب آثار خود به تأسی از ولادیمیر لنین، رهبر انقلاب روسیه، رویکرد و مواجههی استعمارگرانهی نظام سرمایهداری در قبال کارگران را علت اصلی فقر و فلاکت تودهی مردم در کشورهای جهان سوم میدانست.
خسرو روزبه همیشه مقالات و کتابهای خود را به زبانی ساده و قابلفهم مینوشت؛ چراکه معتقد بود برای آگاهیرسانی به طبقهی کارگر و زحمتکش، باید از بهکاربردن الفاظ و اصطلاحات پیچیده و مبهم خودداری کرد.
خسرو روزبه از نگاه دیگران
احمد شاملو در اردیبهشتماه سال 1354، شعر «خطابهی تدفین» از دفتر «دشنه در دیس» را به خسرو روزبه تقدیم کرد؛ اما چندی بعد، با اظهار تأسف از اینکه بسیار دیر به اقاریر و جنایات روزبه دست یافته، تقدیمکردن این شعر به او را پس گرفت و در اعلامیهای نوشت: «مناسبت این شعر – اعدام خسرو روزبه – برای همیشه منتفی تلقی میشود.
بشر اولیهای که حاضر میشود تنها برای بهرهبرداری سیاسی، در مقام جلادی فاقد احساس، دست به قتل موجودی بیارجتر از خود بیالاید، تنها یک جنایتکار است و بس. پس تأیید او – به هر دلیل که باشد – تأیید همهی جلادان تاریخ است.»
حقایقی جالب درباره خسرو روزبه
خسرو روزبه در شامگاه اجرای حکم اعدام خود، وصیتنامهای هفتادصفحهای در رد کاپیتالیسم و ستایش از سوسیالیسم نوشت و اضافه کرد که میخواهد جان خود را فدای «آرمان بزرگ انقلابی» حزب توده کند.
خسرو روزبه در دورهای که از ترس بازداشت به زندگی مخفی روی آورده بود، از نام مستعار «ستخر» (مخفف ستوان توپخانه، خسرو روزبه) برای نوشتن مقالات خود استفاده میکرد.
خسرو روزبه در سال 1332 بهمنظور تأمین مالی فعالیتهای حزبی خود، به کمک دو نفر از همقطارانش و با اجرای طرحی پیچیده، حدود هفتصدهزار تومان (معادل صدهزار دلار) را در جریان دزدی از یک بانک در تهران بهدست آورد.
برخی مقامات ارتش با بازداشت خسرو روزبه اعلام کردند که این نویسنده به قتل محمد مسعود، روزنامهنگار آزادیخواه و سردبیر نشریهی «مرد امروز» اعتراف کرده است. استدلال آنها این بود که روزبه قصد داشته این قتل را به گردن دربار شاه بیندازد. بااینحال بعضی از مورخان این روایت را درست نمیدانند و آن را اتهامی برای بدنامکردن این نویسنده قلمداد میکنند.
جملات برگزیده خسرو روزبه
اگر خجالت نکشیم، باید اقرار کنیم که در سایهی سرنیزهی ما، اینهمه بیعدالتی و جنایت روی میدهد و ما هستیم که بیاراده به پیروی از اطاعت کورکورانه، اینهمه تسهیلات را فراهم کردهایم. ما جیرهخوار ملتیم، ولی با سرنیزهی خود تجاوزات مشتی دزد و خائن را نسبت به حقوق و حیات آن پشتیبانی میکنیم. (کتاب اطاعت کورکورانه)
با یک مشاهده، بهخوبی اثبات میشود که حتی هیچ کشور صنعتی و ثروتمندی نمیتواند اهالی و شهرها را از اثرات بمباران دشمن محفوظ نماید. تنها در دفاع از منطقهها نقاطی موردتوجه خاص قرار میگیرند که از نقطهنظر عملیات جنگی و زندگی اقتصادی کشور جنبهی حیاتی داشته باشند. (کتاب آموزش پیاده: اصول علمی تیراندازی ادوات سبک بر علیه هدفهای متحرک)