معرفی جرجی زیدان
پست معرفی جرجی زیدان ، توسط سایت دانلود کتاب برای شما عزیزان تهیه شده است. جرجی زیدان، تاریخ‌نگار، رمان‌نویس، زبان‌شناس، روزنامه‌نگار و متفکر علوم سیاسی اهل لبنان، از ستون‌های مهم جنبش روشنفکری کشورهای عربی به‌شمار می‌آید که با رمان‌های تاریخی‌اش، شهرت بسیاری پیدا کرد.
آثاری که همچنان پرطرف‌دارند و نام نویسنده‌شان را زنده نگاه داشته‌اند. از میان بهترین کتاب‌های او می‌توان به رمان‌های «ابومسلم خراسانی» و «روایت غنایی حسن و سمیه» اشاره کرد.
زندگینامه جرجی زیدان
جرجی زیدان (Jurji Zaydan) چهاردهم دسامبر سال 1861، در بیروت و در یک خانواده‌ی مسیحی ارتدکس از طبقات فرودست این شهر به دنیا آمد. در کودکی، با وجود اینکه تنها دو سال از تحصیلش در مدرسه‌ی ابتدایی گذشته بود، پدرش او را مجبور کرد تا مدرسه را رها کند و به رتق‌وفتق امور در کافه‌ی خانوادگی‌شان بپردازد. برخلاف پدر که تحصیلات ضروری را چیزی بیشتر از آموختن مهارت خواندن و نوشتن نمی‌دانست، مادر جرجی که عطش یادگیری و تحصیل را در پسرش می‌دید او را تشویق می‌کرد تا در پی علم باشد.
جرجی زیدان با کمک معلم‌هایی که به کافه رفت‌وآمد داشتند، تحصیلات خود را در خانه ادامه داد و در نوزده‌سالگی توانست آزمون ورودی دانشکده‌ی پروتستان سوریه را با موفقیت پشت سر بگذارد. به این ترتیب وارد این دانشگاه شد و در دانشکده‌ی پزشکی آن ثبت‌نام کرد.
اما در اولین سال تحصیل، دستورات رئیس دانشکده را که یک مسیحی پروتستان بود، برنتافت و در پی اخراج یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه به‌دلیل تدریس نظریات داروین، به اعتصابات دانشجویی پیوست. زیدان در پی آشفتگی‌ها و تعطیلی یک‌ساله‌ی دانشگاه، پزشکی را رها کرد و رهسپار مصر شد. او در سال 1882 به قاهره مهاجرت کرد و این نقطه‌ی آغازی بود بر حرفه‌ی نویسندگی و روزنامه‌نگاری جرجی زیدان.
جرجی زیدان در عرصه‌ی روزنامه‌نگاری
در سال 1876 با تأسیس مجله‌ی «المقتطف» به همت یعقوب صروف که از هم‌کلاسی‌های جرجی زیدان در دانشگاه پروتستان سوریه بود، او نیز همکاری با این مجله را به‌عنوان دستیار سردبیر آغاز کرد و در کنار آن به تولید محتوای علمی و تاریخی برای مجله پرداخت. از همان‌جا بود که علاقه‌ی خود نسبت به تاریخ را کشف کرد و برای تحقیقات بیشتر در زمینه‌ی تاریخ دنیای عرب، عازم لندن شد.
جرجی زیدان در سال 1892 ماهنامه‌ی «الهلال» را که یکی از اولین نشریات مصر محسوب می‌شد، تأسیس کرد. نشریه‌ای که خیلی زود به موفق‌ترین و پرمخاطب‌ترین مجله در میان مردم این کشور بدل شد. جرجی زیدان در الهلال، مقاله‌های بسیاری را درباره‌ی موضوعات متنوع شامل تاریخ تمدن اسلامی و تاریخ و توسعه‌ی زبان‌ها به چاپ می‌رساند و همچنین مطالب فراوانی را در باب مسائل سیاسی، اجتماعی، آموزشی و اخلاقی منتشر می‌کرد.
به‌همین دلیل نقش بسیار مهمی در آگاه‌سازی مخاطبان عرب‌زبان از رویدادهای مهم تاریخی و ایجاد حس هویت ملی در افراد جامعه داشت. الهلال که امروزه هم یکی از مهم‌ترین مؤسسات نشر مجله محسوب می‌شود، همچنان و بدون توقف به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد و برای علاقه‌مندان به حوزه‌ی تاریخ اندیشه و علوم اجتماعی به منبع ارزشمندی تبدیل شده است.
جرجی زیدان در دنیای رمان‌نویسی
بسیاری از پژوهشگران و منتقدان ادبی، جرجی زیدان را یکی از پیش‌گامان نگارش رمان‌های تاریخی در سنت ادبیات مدرن عرب می‌دانند. او در طول دوران نویسندگی‌اش 22 رمان تألیف کرد که همگی پیش از انتشار به‌شکل کتاب، به‌صورت سریالی در مجله‌ی الهلال به چاپ می‌رسیدند.
برخی از این رمان‌ها که از بهترین آثار جرجی زیدان به‌شمار می‌آیند، عبارت‌اند از: «عذرای قریش (The Virgin of Quraysh)»، «عروس فرغانه (The Bride of the Ferghana Valley)»، «ابومسلم خراسانی (Abū Muslim al-Khurasānī)»، «امین و مأمون (Al-Amīn and Al-Ma’mūn)»، «روایت غنایی حسن و سمیه (al-Hajjaj ibn Yusuf)»، «صلاح‌الدین ایوبی و بنگیان (Saladin and the Assassins)»، «انقلاب عثمانی (The Ottoman Revolution)»، «شارل-عبدالرحمان (Charles Martel and ‘Abd al-Rahmān: The Battle of Poitiers)» و «شجرةالدر: ملکه اسلام (Shajarat al-Durr, Tree of Pearls, Queen of Egypt)».
رمان‌های جرجی زیدان گستره‌ی وسیعی از تاریخ عرب، از ظهور اسلام در قرن هفتم میلادی گرفته تا افول امپراتوری عثمانی در قرن نوزدهم را بازتاب می‌دهند. این رمان‌ها بعد از اولین نوبت انتشار، هر دهه به‌طور مستمر تجدید چاپ می‌شدند و همچنان نیز محبوبیت بسیاری دارند. تاکنون بیش از صد مورد ترجمه از این رمان‌ها به زبان‌های فارسی، ترکی، آذری، جاوه‌ای، اویغوری، اردو، فرانسوی، اسپانیایی و… صورت گرفته است.
جرجی زیدان در عرصه‌ی تاریخ‌نگاری و زبان‌شناسی
برخی از کتاب‌های جرجی زیدان در حوزه‌ی مستندنگاری تاریخی جای می‌گیرند و شاید مهم‌ترین اثر او در این زمینه، کتاب پنج‌مجلدی «تاریخ تمدن اسلامی (History of Islamic Civilization)» باشد که در آن، تلاش کرده تا برای اولین‌بار یک تفسیر ملی سکولار از تاریخ عرب ارائه دهد. این تفسیر، مرتبط با تفسیر مذهبی و سنتی مسلمانان و درعین‌حال متمایز از آن است.
«تاریخ فراماسونری (General History of the Freemasons)»، «تاریخ یونان و روم (History of Greece and Rome)» و «تاریخ عرب قبل از اسلام (Arabs before Islam)»، از دیگر کتاب‌های پژوهش‌محور و تاریخی جرجی زیدان هستند.
جرجی زیدان در زمینه‌ی زبان‌شناسی نیز کتاب‌های «زبان عربی و فلسفه زبانی (Arabic Vocabulary and Philosophy of Language)» و «تاریخ ادبیات عرب (The History of Arabic Literature)» را به نگارش درآورد و به این ترتیب نقش عمده‌ای بر تحول زبان عربی داشت. او یکی از سرسخت‌ترین طرف‌داران تأسیس محیط‌های آکادمیک بود و تلاش می‌کرد تا فرآیند مدرن‌سازی زبان عربی که از نظر او با زبان فرانسه قابل مقایسه بود، به جریان بیفتد و به سمت درستی هدایت شود.
درگذشت جرجی زیدان
جرجی زیدان در پنجاه‌وسه‌سالگی تصمیم گرفت که زندگی‌نامه‌ی خود را بنویسد؛ اما مرگ ناگهانی‌اش در روز 21 ژوئیه‌ی سال 1914، فرصت به اتمام رساندن نگارش این خودزندگی‌نامه را از او گرفت. به این ترتیب وی موفق شد که تنها بیست سال از زندگی‌اش را در این اثر ناتمام شرح دهد. گفتنی‌ست که نوه‌ی جرجی زیدان در سال 2009 میلادی، «بنیاد زیدان» را با هدف اطلاع‌رسانی و شناساندن شخصیت و آثار این نویسنده‌ی بزرگ ادبیات لبنان به جهان و به‌خصوص جهان عرب تأسیس کرد.
بهترین کتاب‌های جرجی زیدان
کتاب ابومسلم خراسانی (Abū Muslim al-Khurasānī): این اثر که با نام «سیاه‌جامگان» نیز به زبان فارسی ترجمه شده است، به روایت ماجراهایی تاریخی در دوره‌ی زندگی ابومسلم خراسانی، یکی از فرماندهان نظامی ایرانی می‌پردازد. فردی که با شکل‌دهی جنبش سیاه‌جامگان، در تلاش است تا بنی‌امیه را از تخت حکومت به زیر بکشد و حکومت بنی‌عباس را برپا کند. بر مبنای این خط داستانی کلی، جرجی زیدان با پیش کشیدن یک ماجرای عاشقانه و فرازونشیب‌های آن، روایت تاریخی خواندنی و جذابی را خلق کرده است.
کتاب روایت غنایی حسن و سمیه (al-Hajjaj ibn Yusuf): این رمان کلاسیک تاریخی از جرجی زیدان که نام اصلی آن «حجاج بن یوسف» است و علاوه‌بر این نام، تحت عنوان «عشق سمیه» نیز به فارسی ترجمه شده، ماجرایی تاریخی و عاشقانه را که بعد از واقعه‌ی کربلا و کشته شدن مختار ثقفی رخ داده، شرح می‌دهد. شرحی مفصل که در کنار آگاه کردن مخاطب از رویدادهای تاریخی، باورهای قومی و جایگاه زنان در آن دوره را نیز به تصویر می‌کشد.
کتاب امین و مأمون (Al-Amīn and Al-Ma’mūn): جرجی زیدان در این داستان عربی، به دل زندگی هارون‌الرشید، خلیفه‌ی عباسی می‌رود و از دو پسر او به‌نام‌های امین و مأمون می‌گوید که هر کدام چشم به جانشینی خلافت دارند.
با رسیدن خبر فوت هارون‌الرشید در طی سفری که به خراسان داشته، نزاع شدیدی میان دو برادر شکل می‌گیرد. از سوی دیگر هواخواهان هر یک از این دو برادر نیز، به سهم خود گوشه‌ای از حکومت را به‌دست می‌گیرند. به این ترتیب ماجراهای پرفرازونشیبی در آن دوره رقم می‌خورد. جرجی زیدان با تسلط خود به تاریخ، پرداخت روایی کاملی را از این تلاطم‌های تاریخی در اختیار مخاطبانش قرار می‌دهد.
سبک نگارش و دیدگاه‌های جرجی زیدان
جرجی زیدان همواره بر این باور بود که شکوفایی و رشد فردی، بر عهده‌ی خود شخص است. او بر قدرت اراده، صداقت و درستی تأکید داشت و این ویژگی‌ها را بسیار مهم‌تر از دانش و تحصیلات و یا ارث و میراث می‌دانست. از همین‌رو همیشه سخت‌کوشی، پشتکار و وقت‌شناسی را دلیل موفقیت‌های خود می‌دانست. قابلیت‌های او در کارآفرینی، مدیریت و شناخت مخاطب، او را به‌عنوان یک نویسنده و روزنامه‌نگار یاری کرد تا توانایی ویژه‌ای در انتخاب موضوعات جذاب و ساده‌نویسی داشته باشد.
جرجی زیدان در رمان‌هایش آداب خاص، سبک زندگی، باورها و رسوم اجتماعی دوره‌های مختلف تاریخی را به‌خوبی به تصویر می‌کشید و با تلفیق رویدادهای سیاسی با ماجراجویی‌های عاشقانه و یا رازآلود و هیجان‌انگیز، مخاطب را به وجد می‌آورد.
به‌همین دلیل کتاب‌های او به‌همان اندازه که تاریخی محسوب می‌شوند، همچون رمان‌های تاریخی الکساندر دوما در فرانسه و والتر اسکات در بریتانیا، از ویژگی‌های رمان مدرن نیز برخوردارند. البته با این تفاوت که جرجی زیدان در داستان‌هایش اغلب به روایت رویدادها و تحولات تاریخی واقعی می‌پرداخت.
جرجی زیدان به‌عنوان یک زبان‌شناس، با تحلیل تاریخچه و ساختار زبان‌های مختلف و روند تکامل آن‌ها، زبان عربی را به‌عنوان یکی از زبان‌های توسعه‌پذیر معرفی کرد. برخلاف بسیاری از هم‌عصران خود که معتقد بودند زبان عربی در قرآن به یک ایده‌آل ثابت رسیده، زیدان زبان عربی را همچون زبان‌های دیگر، زنده و تکامل‌پذیر می‌دانست که برای ادغام با اصطلاحات علمی و مدرن، نیاز به تغییر و اصلاح دارند.
تمام تلاش‌های جرجی زیدان در حقیقت، در جهت پیش‌برد مأموریت قلبی‌اش برای آگاه کردن جهان عرب در مورد گذشته‌ی مشترکشان و درعین‌حال آموزش آن‌ها در مورد دنیای مدرن بودند. او در نشریه‌ی الهلال و کتاب‌هایش، به موضوعاتی مانند رابطه‌ی دین و علم، اخلاق و جامعه، نقش زنان، اخلاق حرفه‌ای و… می‌پرداخت و ضمن احترام به نقش سنتی زن در خانواده، از حامیان آزادی زنان بود.
