معرفی جان استوارت میل
پست معرفی جان استوارت میل ، توسط سایت دانلود کتاب برای شما عزیزان تهیه شده است. تاریخ مکتب فکری لیبرالیسم همیشه با نام یکی از بزرگترین نظریهپردازان سیاسی و اقتصادی قرن نوزدهم، جان استورات میل، به خاطر آورده میشود. این اندیشمند انگلیسی، سالهای زیادی از عمر خود را صرف تئوریپردازیهای اجتماعی و سیاسی کرد تا آزادیهای فردی را در برابر کنترل و قدرتهای نامحدود دولت به جامعه بازگرداند. از میان آثار مهم میل، میتوان از سه کتاب نام برد: «فایدهگرایی»، «یادداشتهایی دربارهی سوسیالیسم» و «رساله دربارهی آزادی».
زندگینامه جان استوارت میل
جان استوارت میل (John Stuart Mill) در 20 مه سال 1806 ، در حاشیهی لندن و در خانوادهای اسکاتلندیتبار چشم به زندگی باز کرد. پدر جان از اهالی دانش و مطالعه بود و از مورخان و اقتصاددانان زمانهی خود به شمار میآمد. میل از همان ابتدا شانس و فرصت پرورش و آموزش در خانوادهای فاضل را به دست آورده بود و البته این چیزی از دشواری تربیت سختگیرانهی پدرش کم نمیکرد.
جان استوارت میل کودکی خود را در حالی به یاد میآورد که جز خواهر و برادرانش حق معاشرت و یا دوستی با هیچ کودک دیگری را نداشت و ساعات تحصیلی خود را نزد یکی از بزرگترین فلاسفهی دورهی خود یعنی جرمی بنتام میگذراند.
او در کودکی به زبان یونانی مسلط شده بود و در سالهای آغازین تحصیل به خوبی با آثار اندیشمندانی همچون افلاطون آشنایی داشت؛ در کنار اینها، پدر و دیگر اساتید جان در دوران ابتدایی زندگیاش بخش قابلتوجهی از مباحث علم فیزیک، تاریخ، جبر و حتی نجوم را با او مرور کرده بودند.
آشنایی جان استوارت میل با دانش اقتصاد سیاسی، در سالهای بعد شکل گرفت؛ به طوری که بعدها میل توانست در مستند کردن و انتشار کتابی در باب عناصر اقتصاد سیاسی به پدر خود کمک کند. او همچنین در آغاز جوانی سفرهایی به فرانسه داشت و نظریات خود را با اندیشمندان پاریسی به اشتراک میگذاشت.
او از نظریهپردازان ناسازگار زمانهی خود به حساب میآمد و از این رو هیچگاه شرایط تحصیل در دانشگاه آکسفورد یا دانشگاه کمبریج را به دست نیاورد. در کنار تمام اینها جان استوارت میل سالهای سال به همراه پدر خود در شرکت هند شرقی فعالیت میکرد و به بازرسی مکاتبات مشغول بود.
جان استوارت میل در میانهی زندگی
آشنایی جان استوارت میل با همسرش هریت تیلور، صفحهی تازهای در دفتر اندیشههای این نظریهپرداز گشود. او حالا توجه بیشتری به مسئلهی حقوق زنان در جامعه نشان میداد و از مخالفان نابرابری و تبعیض و همچنین خشونتهای اجتماعی و خانگی در قبال زنان به شمار میرفت.
کتاب «فرودستی زنان» عصارهای از افکار و اندیشههای میل در این دوران است. او که از طرفداران لیبرالیسم بود بعدها نظرات خود در باب آزادیهای اجتماعی و سیاسی افراد و محدودیت قدرت دولتها را در کتاب «رساله دربارهی آزادی» به دست مخاطبان خود رساند.
یکی دیگر از شاخههای مورد علاقهی جان استوارت میل در دنیای بحث و نظر، دانش اخلاق بود؛ او به دنبال آموختههای استاد قدیمیاش بنتام، در کتابی با نام «فایده گرایی» ابعاد و جزئیات نظریهی فایدهگرایی اخلاقی را از زیر ذرهبین نگاه خود عبور میدهد و به دفاع از این نظریه برمیخیزد.
خالق کتاب «حکومت انتخابی» از طرفداران برابری نژادی در جامعه بود و در حمایت از لغو بردهداری در آمریکا مکاتبات فراوانی با اندیشمندان همدورهی خود داشت. او همچنین در طول سالهای فعالیت حرفهای خود رسالههای مختلفی در باب محیط زیست، توزیع ثروت و درآمد و سیاستهای مالیاتی، آموزش عالی و آموزش عمومی و … نوشت.
در نهایت، عمر فعالیت حرفهای و زندگی پربار جان استوارت میل که از سال 1822 آغاز شده بود، در 8 مه سال 1873 با به جای گذاشتن بیش از دهها رسالهی منحصربهفرد و مکتوبات علمی اثربخش به پایان رسید.
بهترین کتابهای جان استوارت میل
کتاب فرودستی زنان (The subjection of women) از رسالههای مشهور جان استوارت میل و حاصل اشتراک نظرات و اندیشههای او با همسرش هریت تیلور بود. او در این اثر خواندنی نابرابریهای موجود در زمانهی خود علیه زنان را هدف انتقاد قرار میدهد و فواید حاصل از جامعهای برابر را پیشبینی میکند.
کتاب حکومت انتخابی (On liberty: consideration on representative government) رسالهای در حوزهی فلسفهی سیاسی است که جان استوارت میل در آن از نظرات خود در باب انتخاب حکومت و شکل ایدهآل بدنهی دولت از منظر اصول دموکراتیک سخن میگوید. همچنین بررسی نقش پارلمانها و مجلس سنا در قانونگذاری از جذابترین موضوعاتیست که میل در این کتاب به بحث و تفصیل آن نشسته.
کتاب فایدهگرایی (Utilitarianism) از جمله مهمترین آثار جان استوارت میل و البته یکی از مهمترین آثار ثبتشده در باب علم اخلاق و نظریهی بسیار مهم فایدهگرایی اخلاقی است. میل این کتاب را در دنبالهی اندیشههای استاد کودکی خود و از سردمداران نظریهی فایدهگرایی یعنی جرمی بنتام به رشتهی تحریر درآورد و ضمن بررسی تعریف شاخصههای این نظریه به توصیف مزیتهای این شیوهی اندیشه در ابعداد مختلف زندگی انسان و اجتماع پرداخت.
کتاب یادداشتهایی دربارهی سوسیالیسم (Chapters on socialism) از دیگر جستارهای معروف جان استوارت میل در باب سوسیالیسم و مکتب جامعهخواهی است. نویسنده در این اثر قلم نقد خود را رو به اندیشمندان همدورهی خود و طرفداران بیچونوچرای سوسیالیسم میگیرد و معایب و نقایص چنین شیوهی نگرشی را برمیشمرد. کتاب الکترونیک یادداشتهایی دربارهی سوسیالیسم در سایت کتابراه موجود است. این کتاب را نشر چشمه در ایران منتشر کرده است.
سبک نگارش و دیدگاههای جان استوارت میل
دامنهی نظریات و دیدگاههای جان استوارت میل به شاخهها و عناوین مختلفی از علوم سیاسی، اجتماعی، و فلسفی خواهد رسید؛ اما به طور کل جان استوارت میل را میتوان از طرفداران جدی نظام بازار آزاد (یا چنانکه به اشتباه متداول است، سرمایه داری)، لیبرالیسم و آزادیخواهی در جامعه دانست. او در برابر تمام فشارها و قدرتهای بیحدوحصری که حکومتها در برابر آزادیهای فردی بر مردم روا داشته بودند، قد علم کرده بود و در این مسیر نیز مخالفتها و انتقادات زیادی را به جان میخرید.
از طرف دیگر جان استوارت میل از اولین طرفداران پرقدرت فمینیسم در قرن نوزدهم به شمار میرود. او علاوه بر توجه ویژه به دفاع از حقوق و برابریهای جنسی، به جهت همدوره بودن با دوران الغای بردگی رنگینپوستان در آمریکا، نظرات خود در باب برابریهای نژادی را نیز به گوش مردم زمانهی خود میرساند. میل همچنین از نظریهپردازان فعال اقتصاد سیاسی به شمار میرفت و بهویژه در دورهی اول حرفهی خود از طرفداران اقتصاد بازار آزاد بود.
او در این مسیر از اصول «فایدهمندی اخلاقی» پیروی میکرد و دخالتهای دولتی را تنها در مواردی که فایده و سود جمعی تضمین میشد (همچون مالیاتهای مصرف الکل) به رسمیت میشمرد.
از افتخارات جان استوارت میل
عضو افتخاری خارجی آکادمی هنر و علوم آمریکا، سال 1856
عضو پارلمان انگلستان و از اعضای حزب لیبرال، سال 1865-1868
جان استوارت میل از نگاه دیگران
لغتنامهی فلسفهی استنفورد لقب بانفوذترین فیلسوف انگلیسیزبان قرن نوزدهم را به جان استوارت میل اعطا کرده است.
بزرگانی چون فون هایک، فون میزس و کارل پوپر که جملگی از سردمداران آزادیخواهی و لیبرالیسم در قرن بیستم بودهاند، از جان استوارت میل به نیکی یاده کرده و میراث فکری او را ستودهاند.
جملات برگزیدهی جان استوارت میل
تمام خوبیها حاصل و میوهی اصالت هستند. (از کتاب رساله دربارهی آزادی)
هر چیزی که فردیت را زایل میکند، استبداد است، حال که نام آن هرچه باشد. (از کتاب رساله دربارهی آزادی)
شاید نتوان گفت همهی افراد محافظهکار نادان هستند؛ اما قطعاً بیشتر افراد نادان محافظهکارند. (از گفتهها)
گاهی شخص ممکن است نه با یک عمل، بلکه با انفعال و بیعملی خود باعث زیان کسی شود؛ و در هر حالت بهگونهای منصفانه مسئول است. (از گفتهها)